LEKCJE FILMOWE: Powiększenie

Seans w cyklu LEKCJE FILMOWE, czyli JAK CZYTAĆ KINO. Przed seansem rozmowa filmoznawców - Anity Skwary i Mariusza Ciszewskiego.

"Powiększenie" to jedno z ponadczasowych arcydzieł kina - w czterdzieści lat po premierze film Michelangelo Antonioniego wciąż pozostaje jednym z najbardziej intrygujących i wpływowych dokonań w dziejach sztuki filmowej.

Akcja toczy się "swingującym Londynie" lat 60., w środowisku artystycznej bohemy. Bohaterem jest wzięty fotograf mody imieniem Thomas (David Hemmings); otaczają go asystenci, modelki, dziewczyny szukające szczęścia, znudzone gwiazdy rocka, barwni, młodzi ludzie z towarzystwa. Thomas pracuje jak maszyna i równie intensywnie używa życia - jest młody, przystojny, bogaty, a jednocześnie cyniczny, beznamiętny i wewnętrznie wypalony. Pewnego dnia fotograf wałęsa się po parku robiąc przypadkowe zdjęcia. Dostrzega w oddali mężczyznę i kobietę. Para zachowuje się dziwnie; być może kłóci się, albo ze sobą flirtuje. Thomas robi im serię zdjęć. Zostaje zauważony przez kobietę (Vanessa Redgrave), która natarczywie domaga się, aby fotograf oddał jej film. Bohater oczywiście odmawia; po powrocie do pracowni wywołuje kliszę i robi odbitki. Dostrzega na nich szczegóły, które pozwalają podejrzewać, że w parku doszło do morderstwa, którego dowody zostały utrwalone na zdjęciach. Kolejne, coraz większe powiększenia utwierdzają Thomasa w domysłach, ale bohater wciąż nie jest pewien, co rzeczywiście zobaczył i sfotografował. Fotograf wraca na miejsce domniemanej zbrodni, zaciekle pracuje nad wydobyciem szczegółów z kliszy; odkrycie prawdy staje się jego obsesją - ale prawda cały czas mu się wymyka.

Kiedy "Powiększenie" wchodziło w połowie lat 60. na ekrany do kin ustawiały się kolejki. Część widzów była zainteresowana obejrzeniem kolejnego dzieła MICHELANGELO ANTONIONIEGO, który dzięki takim filmom jak "Czerwona pustynia", "Przygoda" czy "Zaćmienie" dał się już wcześniej poznać jako jeden z najbardziej wytrawnych, ale i najtrudniejszych mistrzów kina epoki. Innych zaciekawiła współpraca reżysera z kultowym argentyńskim pisarzem Julio Cortazarem, na którego opowiadaniu w swobodny sposób oparty został scenariusz (Cortazar pojawia się zresztą w filmie w epizodycznej roli). Prawdziwe tłumy przyciągnęła jednak otaczająca film aura skandalu. Antonioni pokazywał hedonizm i dekadencję legendarnego "swingującego Londynu", który w latach 60. symbolizował szczyt mody i wyrafinowania. Jeszcze silniejszym magnesem były sceny erotyczne, które w czasie premiery filmu uchodziły za najodważniejsze, jakie kiedykolwiek pojawiły się w kinie głównego nurtu. Według dzisiejszych standardów erotyka w "Powiększeniu" wydaje się relatywnie niewinna, sam film wciąż jednak fascynuje i przyciąga kolejne pokolenia widzów. Antonioni zaproponował historię wielopoziomową, opowieść o śmierci duszy w społeczeństwie nieopanowanej konsumpcji i pogoni za przyjemnością, traktat o poszukiwaniu prawdy, która okazuje się pojęciem relatywnym, niemalże złudzeniem, a także rzecz o artyście, który za pomocą swego kunsztu usiłuje zmierzyć się niejednoznacznością rzeczywistości - i ponosi klęskę. Złota Palma w Cannes dla "Powiększenia" była jednym z najbardziej oczywistych werdyktów w dziejach festiwalu. Obraz Antonioniego mimo upływu lat pozostaje wciąż aktualny, współczesny i otwarty na nowe interpretacje - to jeden z tych filmów, który każdy widz musi odkryć sam dla siebie.

Urodzony w 1912 roku Michelangelo Antonioni uważany jest za klasyka współczesnego filmu. Wielki rozgłos przyniosła mu w 1960 roku wspomniana "Przygoda" - film, którego pokaz na festiwalu w Cannes stał się prawdziwym skandalem, wywołując oburzenie publiczności. Kolejne tytuły ugruntowały pozycję reżysera jako jednej z największych indywidualności europejskiego kina. Najbardziej pamiętne spośród nich to: "Noc" (1961), "Zaćmienie" (1962), "Czerwona pustynia" (1964), "Powiększenie" (1966), "Zabriskie Point" (1969), "Zawód: reporter" (1974), "Identyfikacja kobiety" (1982). W 1995 roku reżyser, chory i sparaliżowany, zrealizował przy pomocy Wima Wendersa film "Po tamtej stronie chmur". W tym samym roku Amerykańska Akademia Filmowa przyznała mu Oscara za całokształt twórczości. Dwa lata wcześniej został laureatem europejskiego odpowiednika tej nagrody - Feliksa. W styczniu 1996 roku otrzymał jedno z najwyższych odznaczeń francuskich - Order Legii Honorowej.

(źródło: AleKino+)

Zwiastun

Fotosy

Nasze wydarzenia

01.08

17:45

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Fenicki układ

Nasze Monte

Brzydka siostra

Wakacje dla dzieci: Królestwo siedmiu mórz

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Fenicki układ

Brzydka siostra

Dziewczyna z Kolonii

Fenicki układ

Brzydka siostra

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Materialiści

Drugi akt

Pewnego razu w Paryżu

Nasze Monte

Materialiści

Brzydka siostra

Drugi akt

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Materialiści

Dziewczyna z Kolonii

Dziewczyna z Kolonii

Drugi akt

Rodzina w kinie: Dzielna banda i tajemnica zaginionego wujka + język hiszpański

Rok z kinem Azji: Ramen. Smak wspomnień

Materialiści

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Materialiści

Rok z kinem Azji: Szpieg

Dziewczyna z Kolonii

Pewnego razu w Paryżu

Magia Podlasia. Szeptuchy

Materialiści

Wakacje dla dzieci: Szopy w natarciu

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Drugi akt

Dziewczyna z Kolonii

Piknik pod Wiszącą Skałą

Dziewczyna z Kolonii

TRZY DEKADY POLSKIEGO ABSURDU: Ucieczka z kina „Wolność” + spotkanie

Materialiści

Nasze Monte

Wakacje dla dzieci: Szopy w natarciu

Bezlitosny

Rodzina w kinie: Felek i Tola ratują las

Rok z kinem Azji: Ramen. Smak wspomnień

Wakacje dla dzieci: Basia – mam swój świat

Wakacje dla dzieci: Królestwo siedmiu mórz

Magia Podlasia. Szeptuchy

Bezlitosny

Rodzina w kinie: Basia – mam swój świat

Rodzina w kinie: Królestwo siedmiu mórz + warsztaty

LYNCH NA BIS: Głowa do wycierania

Lynch na bis: Zagubiona autostrada

LYNCH NA BIS: David Lynch: Żyć sztuką

Materialiści

Rok z kinem Azji: Upadłe anioły

Pewnego razu w Paryżu

PORA DLA SNIORA: Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Wakacje dla dzieci: Basia – mam swój świat

Materialiści

Pewnego razu w Paryżu

Rok z kinem Azji: Akira

Pewnego razu w Paryżu

Has. Kroniki wyobraźni: Pętla

Monty Python i Święty Graal. 50-lecie premiery

Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Dziewczyna z Kolonii

Lynch na bis: Zagubiona autostrada

Wakacje dla dzieci: Basia – mam swój świat

Wakacje dla dzieci: Flow

Piknik pod Wiszącą Skałą

Pewnego razu w Paryżu

Rok z kinem Azji: Upadłe anioły

PRZEDPREMIERA: Boska Sarah Bernhardt

Wakacje dla dzieci: Królestwo siedmiu mórz

Filmowe popołudnie dla dzieci: wzdłuż Ameryki Południowej + język hiszpański

Pewnego razu w Paryżu

PRZEDPREMIERA: Słone lato