Źródło

W 2018 roku zorganizowaliśmy w Kinie Kosmos całoroczną retrospektywę twórczości filmowej Ingmara Bergmana, świętując setną rocznicę urodzin reżysera. Koronnym pokazem ówczesnego przeglądu był pokaz pełnej, kinowej wersji „Fanny i Aleksander”.

Dzięki Stowarzyszeniu Kin Studyjnych wracamy do kinowej spuścizny szwedzkiego geniusza. Zaprezentujemy widzom 15 filmów mistrza, zarówno tytuły dobrze znane, jak i nigdy wcześniej nie pokazywane w Polsce. Filmy Bergmana znajdą się w repertuarze Kina Kosmos od kwietnia 2023 roku aż do połowy roku 2024.

Nie zabraknie największych arcydzieł twórcy (m.in. „Szepty i krzyki”, „Jak w zwierciadle”, „Wakacje z Moniką”), a wybranym pokazom towarzyszyć będą prelekcje oraz rozmowy w ramach naszych stałych cykli klasyki kina - Lekcji filmowych oraz Klubu Filmowego Ambasada. Wszystkie filmy będą prezentowane z odrestaurowanych kopii cyfrowych.

Przegląd otworzy pokaz „Źródła” – jednego z najważniejszych filmów Bergmana, nagrodzonego za ten tytuł Oscarem i Złotym Globem w roku 1960. Prelekcję poświęconą twórczości reżysera w dekadzie 1950-1960 wygłosi Marta Snoch - filmoznawczyni, redaktorka naczelna studenckiego magazynu filmowego Uniwersytetu Jagiellońskiego „16mm” oraz laureatka wyróżnienia w XXV edycji Konkursu o nagrodę im. Krzysztofa Mętraka dla młodych krytyków filmowych.

Seans 1. 27 kwietnia , czwartek 18:30
„Źródło” 1960, 88 min
przed seansem prelekcja Marty Snoch

Oscar’1961 za najlepszy film zagraniczny; Złoty Glob’1961 za najlepszy film zagraniczny

Surowe w wyrazie – niczym romańska świątynia – Źródło w minimalnym stopniu przypominało Siódmą pieczęć z jej wybujałą inscenizacją i literacką retoryką oraz dość umowną rekonstrukcją wizji średniowiecza, która miała być jedynie dekoracją dla współczesnego moralitetu. Scenariusz Źródła napisała Ulla Isaksson na kanwie trzynastowiecznej ballady Córka Töre z Wänge, która zafascynowała reżysera jeszcze w okresie studiów (...) W historii okrutnego gwałtu dokonanego na niewinnej dziewczynie i krwawej zemsty jej ojca pociągał go obraz średniowiecza jako „złotego wieku” wiary religijnej wraz z jej ufnością w boską Opatrzność i rozstrzygającą moc prostych kategorii moralnych. Po Twarzy, w której fabrykowane przez Voglera fałszywe cuda były metaforycznym świadectwem postępującego sceptycyzmu artysty wobec absolutu, Źródło, z jego niekwestionowanym i naocznym objawieniem Boga w finale (...), sprawiało wrażenie rozpaczliwej próby powrotu syna marnotrawnego do bezpiecznego świata pojęć wyniesionych z domu rodzinnego. (...)

Bergman nie podjął się jednak napisania scenariusza, ponieważ obawiał się zniekształcenia pierwotnej fabularnej konstrukcji ballady osobistymi ingrediencjami. Isaksson z powierzonego jej zadania wywiązała się wzorowo, wysnuwając z trzydziestu trzech zwrotek pierwowzoru pełną wizję archaicznego świata rozdartego pomiędzy chrześcijaństwem a pogaństwem, kształtowanego przez antynomie światła i ciemności, łaski i grzechu, piękna i szpetoty.

W gotowym filmie łatwo dostrzec te jego elementy, które musiały pobudzić autorską wyobraźnię Bergmana. Temat Źródła stwarzał atrakcyjną okazję do kolejnej eksploracji zbrodniczych instynktów drzemiących w ludzkiej naturze. Film opiera się na dwóch filarach dramaturgicznych, dwóch niezwykle brutalnych scenach, które reżyser inscenizuje z wyraźnym namaszczeniem, by nie rzec – upodobaniem, a mianowicie gwałtu i zemsty. Statyczna kamera Svena Nykvista z beznamiętną precyzją i skupieniem przygląda się scenie zgwałcenia Karin, stwarzając efekt trudnego do zniesienia dramatyzmu. Nastrój podobnej, niemal sadystycznej kontemplacji towarzyszy krwawemu, dokonanemu jakby w złowieszczym majestacie biblijnej sentencji („Mojać jest pomsta, a ja oddam”), wyrównaniu rachunków ojca Karin z jej gwałcicielami i mordercami. Rycerz Töre, grany w hieratycznym stylu przez Maxa von Sydowa, najpierw daje upust morderczej pasji w rytualnym akcie straszliwego odwetu według starotestamentowej zasady „oko za oko, ząb za ząb”, nie oszczędzając nawet małego chłopca, a dopiero potem przezywa chwilę skruchy, która każe mu paść na kolana i błagać Boga o przebaczenie. (…)
za Tadeusz Szczepański „Zwierciadło Bergmana”

Zwiastun

Fotosy

Wydarzenia powiązane cyklem

20.06

18:30

Daliland

Blisko

Houria

Zaczarowana góra

Ryś. Król puszczy

Plan 75

Tori i Lokita

Houria

Tori i Lokita

Gorące dni

Plan 75

Tori i Lokita

Plan 75

Rodzina w kinie: Rodzina Treflików: BLOK 1

RODZINA W KINIE

Zaczarowana góra

Gorące dni

24 godziny

Houria

Gorące dni

Zaczarowana góra

Ryś. Król puszczy

Houria

Plan 75

Gorące dni

Houria

Plan 75

Zaczarowana góra

Sex w Brnie

KINO SĄSIADÓW. Przegląd filmów czeskich

Houria

Plan 75

Houria

Gorące dni

Zaczarowana góra

Rodzina w kinie: Rodzina Treflików: BLOK 2

RODZINA W KINIE

Rodzina w kinie: Najlepsze urodziny Królika Karola

RODZINA W KINIE

Krótka Historia Polskiego Kina: Sanatorium pod klepsydrą

Krótka historia polskiego kina

Krótka Historia Polskiego Kina: Barwy ochronne

Krótka historia polskiego kina

Ryś. Król puszczy

Book Club. Następny rozdział

Mafia Mamma

24 godziny

Niebo nie może czekać. Historia Carla Acutisa

Gorące dni

Zaczarowana góra

24 godziny

Zaczarowana góra

Houria

PRZEDPREMIERA: Pamfir

24 godziny

Tori i Lokita

Filmowe popołudnie dla dzieci: Odkrywcy świata

FILMOWE POPOŁUDNIE DLA DZIECI

Houria

24 godziny

Tori i Lokita

Ryś. Król puszczy

Plan 75

24 godziny

Tori i Lokita

24 godziny

Zaczarowana góra

Tori i Lokita

24 godziny

Dwa bilety do Grecji

Pora Dla Seniora

24 godziny

Gorące dni

Tori i Lokita

Niebo nie może czekać. Historia Carla Acutisa

24 godziny

Łowca Androidów. Blade Runner

2023. ROK Z KINEM SCIENCE FICTION

Tori i Lokita

Asteroid City