Siódma pieczęć

Pierwsze z arcydzieł Bergmana, w których sztuka filmowa staje się narzędziem w rękach artysty-filozofa zmagającego się z najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi wiary i metafizyki. „Siódma pieczęć”, rozpoczynająca się wersetem z Apokalipsy św. Jana „…i gdy Baranek otworzył siódmą pieczęć, zapanowała w niebie cisza trwająca pół godziny…”, czerpie z osobistych doświadczeń twórcy, którego dzieciństwo i dorastanie zostało naznaczone silną osobowością ojca-pastora i rygorystycznym luterańskim wychowaniem. Bergman niejednokrotnie powtarzał, że „dramat, który nie traktuje o stosunku człowieka do Boga, jest bezwartościowy”. Wspomnienia z dzieciństwa, kościelne malowidła i krucyfiksy, które zawładnęły wyobraźnią małego chłopca, reżyser przerobił na jedno z najważniejszych dzieł w historii sztuki filmowej.

Zamysłem strukturalnym, na którym opiera się fabuła „Siódmej pieczęci” jest scena pojedynku szachowego, odbywającego się w średniowiecznej scenerii pomiędzy rycerzem wracającym z wypraw krzyżowych i Śmiercią. Stawką jest życie, ale też ostateczne zbawienie lub potępienie po śmierci. Czarno-białe pięknie skomponowane kadry, inscenizacyjny rozmach, muzyka Gunnara Nordgrena, postaci stworzone na wzór średniowiecznego moralitetu z genialną rolą Maxa von Sydowa wcielającego się w postać rycerza dają przestrzeń zarówno do namysłu nad egzystencjalno-religijnym wymiarem dzieła Bergmana, jak i kontemplacji piękna filmowego obrazu. Twórca „Siódmej pieczęci” czerpie z bogatego dorobku kultury europejskiej. W poszczególnych kadrach można odnaleźć zarówno inspiracje średniowiecznymi obrazami, literaturą egzystencjalną z „Dżumą” Alberta Camusa na czele, jak i arcydziełami kina niemego, przede wszystkim ukochanymi filmami Bergmana: „Furmanem śmierci” (1921) Victora Sjöströma oraz „Zmęczoną śmiercią” (1921) Fritza Langa. Jak przekonuje znawca i miłośnik kina Bergmana prof. Tadeusz Szczepański, mistrzostwo reżysera w tym filmie nie polega tylko na erudycji i doskonałym opanowaniu języka filmowego, ale także na „idealnej harmonii pierwiastków sacrum i profanum, tragizmu i komizmu, patosu i arlekinady, epiki i liryki, realizmu i fantastyki”.

„Siódma pieczęć” zaraz po uroczystej premierze, która odbyła się podczas jubileuszu pięćdziesięciolecia Svensk Filmindustri, „rozeszła się po świecie jak pożar lasu”, ugruntowując międzynarodową karierę i uznanie reżysera. W 1957 r. na festiwalu w Cannes została uhonorowana Nagrodą Specjalną Jury (ex aequo z „Kanałem” Andrzeja Wajdy”).

Projekcję filmu poprzedzi wprowadzenie Agaty Tecl-Szubert (Filmoteka Śląska)

Film zostanie pokazany z taśmy 35 mm

Przed filmem „Siódma pieczęć”, jako element wprowadzenia, pokażemy kilkuminutowy zapis performansu Michała Dobruckiego „Spowiedź”, zainspirowany filmem Ingmara Bergmana.

„Spowiedź” to rejestracja performansu wypełniona jedynie ścieżką dialogu i rozbrzmiewającymi w tle dźwiękami mszy świętej. Jest dokumentacją realnej spowiedzi odbytej przez autora, rozmowy poufnej, zarejestrowanej i przywoływanej publicznie. W trakcie dialogu w konfesjonale opisuje on swoje życie i rozterki za pomocą słów zaczerpniętych z filmu „Siódma pieczęć” Ingmara Bergmana, poddając pod dyskusję najpoważniejsze zagadnienia egzystencjalne. Rola odgrywana w inscenizowanej sytuacji przemienia się w prawdziwy dialog dzięki postawie kapłana, który próbuje odpowiedzieć na pojawiające się wątpliwości.

Rok powstania: 2015 r, czas trwania: 9’52

W tym roku mija 100. rocznica urodzin Ingmara Bergmana. Przez cały rok, co miesiąc Filmoteka Śląska będzie zapraszać do udziału w kolejnych wydarzeniach związanych z życiem i twórczością reżysera. W programie znajdą się m.in.: retrospektywa filmów Bergmana, które wyznaczały kierunki sztuki filmowej, pokazy filmów dokumentalnych, wystawy, spotkania z badaczami i miłośnikami twórczości reżysera, dyskusje.

Zwiastun

Fotosy

Nasze wydarzenia

Jutro

20:00

Pani od polskiego

Wspaniały świat

Ukryty motyw

Utrata równowagi

The Last Showgirl

Pani od polskiego

Ukryty motyw

Wspaniały świat

Wspaniały świat

Rodzina w kinie: Dam radę! + warsztaty arteterapeutyczne

Pani od polskiego

Utrata równowagi

Flow

Pani od polskiego

Wspaniały świat

Utrata równowagi

Utrata równowagi

Wspaniały świat

Pani od polskiego

Flow

Pani od polskiego

Wspaniały świat

PRZEDPREMIERA: Wrócicie do siebie

Flow

Wspaniały świat

Konklawe

The Last Showgirl

Wrócicie do siebie

Ukryty motyw

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Diva Futura

Wrócicie do siebie

Ostatnia podróż

Diva Futura

Ukryty motyw

Ostatnia podróż

Szpiedzy

Rodzina w kinie: Akiko. Latająca małpka + warsztaty

Wrócicie do siebie

Diva Futura

Ostatnia podróż

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Szpiedzy

Ostatnia podróż

Girls Will Be Girls

Wrócicie do siebie

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Ukryty motyw

Diva Futura

Ukryty motyw

Girls Will Be Girls

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Wrócicie do siebie

Wrócicie do siebie

Ukryty motyw

Diva Futura

Niesamowite przygody skarpetek

Laputa – podniebny zamek

Chłopiec i czapla

Księżniczka Mononoke

Narzeczona dla kota

Tajemniczy świat Arrietty

Rodzina w kinie: Mój sąsiad Totoro (dubbing)

Trust Me (Zaufaj mi)

Podniebna poczta Kiki

Chłopiec i czapla

Mój sąsiad Totoro (dubbing) + warsztaty

Rodzina w kinie: Królestwo Kensuke + warsztaty botaniczne

Spirited Away: W krainie bogów (dubbing)

Podniebna poczta Kiki

Szkarłatny pilot + prelekcja

Rodzina w kinie: Narzeczona dla kota + prelekcja

Księżniczka Mononoke (dubbing)

Laputa – podniebny zamek

Podniebna poczta Kiki

Nausicaä z Doliny Wiatru

Ponyo

Rodzina w kinie: Tajemniczy świat Arrietty + prelekcja

Rodzina w kinie: Niesamowite przygody skarpetek

Rodzina w kinie: Felek i Tola ratują las + język hiszpański