sala
Solaris
sala
Nostromo

Pancernik Potiomkin

Bronienosiec Potiemkin

Wydarzenie w cyklu:
Kraj, rok:
ZSRR, 1925
Gatunek:
dramat historyczny
Reżyseria:
Siergiej M. Eisenstein
Producent:
Goskino
Obsada:
Aleksander Antonov, Ivan Bobrov, Vladimir Barsky
Czas trwania:
75 min.
Wydarzenie archiwalne
Opis

"Pancernik Potiomkin" to film prawdziwie rewolucyjny, zarówno w treści jak i w formie. Arcydzieło Siergieja Eisensteina, jeden z najważniejszych obrazów w historii kina, powraca w cyfrowo zremasterowanej, pieczołowicie zrekonstruowanej wersji.

Na 80. rocznicę premiery "Pancernika Potiomkina" Kino International, we współpracy z Deutsche Kinematek, British Film Institute, Bundesfilm Archive w Berlinie oraz Munich Film Museum zrealizowało projekt rekonstrukcji oryginalnej wersji arcydzieła. Wersja ta, oparta na żmudnych badaniach źródłowych, jest najbliższa autorskiej koncepcji mistrza, została cyfrowo zremasterowana i oczyszczona oraz wyposażona w nową ścieżkę dźwiękową; monumentalna muzyka, którą w 1926 napisał do filmu Edmund Meisel, została powtórnie wykonana przez Deutches Filmorchestra.

"Pancernik Potiomkin" przedstawia epizod z rewolucji roku 1905 - słynny bunt na pokładzie kotwiczącego w Odessie okrętu wojennego "Kniaź Potiomkin Tawriczeskij". Zaczęło się od zepsutego mięsa, które załoga dostała na kolację. Marynarze, odbywający służbę w nieludzkich warunkach, rozpoczęli protest. Oficerowie kazali strzelać do buntowników, ale rozkaz nie został wykonany - awantura o zepsute jedzenie zmieniła się w początek rewolucji. Marynarze opanowali statek, a następnie usiłowali wywołać powstanie w Odessie. Na reakcję carskich władz nie trzeba było długo czekać - próba wzniecenia rewolucji kończy się masakrą mieszkańców miasta.

Władze sowieckie zamówiły "Pancernika Potiomkina" jako film okolicznościowy, uświetniający 20. rocznicę rewolucji 1905. Bolszewicy widzieli w tamtych wydarzeniach zapowiedź innej, tym razem wygranej rewolucji - tej z roku 1917. Zadanie realizacji filmu powierzono SIERGIEJOWI EISENTEINOWI. Reżyser miał zaledwie 27 lat, ale zdążył już nakręcić wybitny, debiutancki "Strajk". Przed rewolucją Eisentein studiował architekturę, w 1918 wstąpił na ochotnika do Armii Czerwonej. Prowadził agitacyjny teatr frontowy, potem, już jako cywil, uczył się reżyserii pod kierunkiem Wsiewołoda Meyerholda. Z teatru przeszedł do kina, w którym miał przeprowadzić własną rewolucję. "Pancernik Potiomkin" jest dziełem w pełni tego słowa znaczenia propagandowym - młody reżyser z premedytacją manipuluje uczuciami widowni i historią, ale w kategorii języka filmowego ten obraz przeniósł kinematografię w inną epokę.

W "Pancerniku Potiomkinie" Siergiej Eisenstein zerwał z większością zasad obowiązujących w ówczesnym kinie. Fabuła jest prosta, a bohater zbiorowy. Kino lat 20. było wciąż mocno zależne od teatru. Tymczasem Eisentein poszukiwał języka czysto filmowego, nie opowiadał lecz pokazywał, do perfekcji dopracował gramatykę obrazu opartą na świeżych zdobyczach awangardy. Zasadniczym elementem tej gramatyki był "montaż atrakcji" - nieliniowe zestawienie ujęć mające działać na emocje widza na poziomie niemal podprogowym. Eisentein przywiązywał ogromne znacznie do rytmu i operowania filmowym czasem; przykładem jest sekwencja masakry cywilów na schodach odeskich - jedna z najsłynniejszych scen w historii kina. Eisentein rozciągnął czas rzeczywisty za pomocą montażowego majstersztyku uzyskując niewidziany przedtem efekt dramatyczny. Odnosi się to zresztą do całego filmu.

"Pancernik Potiomkin" był przyjmowany jako arcydzieło; zadowolone były również sowieckie władze. W przyszłości wyborne stosunki Eisensteina ze Stalinem miały się jednak dramatycznie popsuć. Reżim sowiecki zaostrzał kurs, dla awangardowych artystów i ich eksperymentów było w Związku Radzieckim coraz mniej miejsca. Odbiło się to nie tylko na osobie Eisensteina, który wykończony ciągłym stresem zmarł na atak serca w wieku 50. lat, ale również na jego dorobku. Filmy wielkiego reżysera były bez jego zgody przemontowane, skracane, cenzurowane - nie tylko zresztą w ZSRR, lecz również na  Zachodzie, gdzie były postrzegane jako potencjalnie niebezpieczna komunistyczna propaganda.
www.alekinoplus.pl

 

Zwiastun
Fotosy