Krótka Historia Polskiego Kina: Słońce wschodzi raz na dzień

Opis:
Chłopski przywódca z Beskidów zakłada tuż po wojnie osadę na Ziemiach Odzyskanych. Buduje z chłopami szkołę, ceglarnię i tartak. Towarzysze komuniści próbują wymusić na nim zgodę na oddanie dla ogółu ich społecznej własności. Trwa spór o władzę ludu.

Więcej o filmie:

Haratyk (Franciszek Pieczka), charyzmatyczny góral wyrasta po wojnie na chłopskiego przywódcę w swej wsi w Beskidach. Za namową przybysza spoza regionu wyprawia się z grupą mieszkańców na Ziemie Odzyskane, by w regionie Śląska założyć chłopską osadę. Udaje mu się uzyskać pozwolenie na zajęcie ziemi, ale żadnej innej pomocy. Stosunki na wsi i uroczystości publiczne pokazują rywalizującą o chłopa dwuwładzę kościoła i partii. Trudem własnych rąk ludzie Haratyka budują wiejską szkołę, ceglarnię i tartak. Wtedy Urząd Bezpieczeństwa przypomina im o konieczności przekazania społecznej własności na rzecz ogółu. Chłopi buntują się, gdyż inaczej rozumieją głoszoną przez propagandę władzę ludu. Negocjuje z nimi lokalny sekretarz partyjny, były partyzant „Mały” (Marian Kociniak). Na znak protestu Haratyk pali tartak, przenosi się ze swoimi ludźmi do lasu i stawia zbrojny opór. Zdradza go wiejski buntownik Górniok (Ryszard Filipski) i oddaje w ręce UB. Po trzech latach Haratyk wychodzi z więzienia. W pierwotnej wersji zakończenia chłopski przywódca po wyjściu z więzienia, nierozpoznawany, skazany był na żebractwo. Reżyser zmuszony do pozytywnego rozwiązania konfliktu dokręcił drugie zakończenie, w którym bohater po odbyciu kary otrzymuje od partii drugą szansę. Ludowa ballada w reżyserii Henryka Kluby stanowi oryginalną interpretację filmu socrealistycznego o dojrzewaniu chłopstwa do ideologii socjalizmu. Chłopi samoorganizują się i bronią idei władzy ludu. Twórca dowartościowuje tę walkę mityczną oprawą plastyczną na wzór malarstwa naiwnego oraz muzyczną – pieśniami według kompozycji Zygmunta Koniecznego w wykonaniu chóru z Istebnej. Film budzi pozytywne skojarzenia ze sztuką Siergieja Paradżanowa, ormiańskiego autora filmowego, twórcy arcydzieła "Cienie zapomnianych przodków" (1965). Autorem scenariusza, dialogów i tekstów pieśni był Wiesław Dymny, aktor, pisarz i poeta, artysta „Piwnicy pod Baranami”. Jego współpraca scenariuszowa i scenograficzna z Klubą zaczęła się od robotniczej ballady "Chudy i inni" (1966) i zaowocowała jeszcze filmem "Pięć i pół bladego Józka" (1971).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Po sukcesie pierwszej edycji „Krótkiej historii polskiego kina” czas na część drugą. Zapraszamy na „Krótką historię polskiego kina część II.: twórcy osobni”.

Kontynuacja przeglądu zawiera wybitne dzieła stworzone przez twórców, którzy nie wpisywali się w wiodące nurty, często stronili od grup twórczych czy formacji artystycznych. Byli swoistymi wolnymi elektronami, których filmy posiadały pewien osobisty sznyt. Były nie do pomylenia z dziełami kogokolwiek innego, autorskie, osobne. Tacy twórcy i twórczynie, często działający na marginesie i podążający własnymi ścieżkami, po latach zyskiwali status wizjonerów. I faktycznie pchali polskie kino na nowe, niezbadane ścieżki. Ich filmy, mimo, że często nie dające się prosto zaszufladkować, nieoczywiste i zaskakujące, nadal olśniewają świeżością formy i prawdziwie autorskim wymiarem. W przeglądzie znalazły się zarówno odważne eksperymenty formalne jak i nieoczywiste filmy gatunkowe. Dzieła kultowe i zapomniane arcydzieła. Ale przede wszystkim filmy, które, także dzięki wspaniałej cyfrowej rekonstrukcji, nadają się idealnie do ponownego odkrycia w kinach.

Organizator przeglądu: Stowarzyszenie Kin Studyjnych
Kurator przeglądu: Tomasz Kolankiewicz
Partnerzy: WFDiF, 35mm, DI Factory
Przegląd współfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Zwiastun

Fotosy

Wydarzenia powiązane cyklem

Dzisiaj

13:20

Punkty zwrotne

Mój sąsiad Totoro (dubbing) + warsztaty

Śląscy plastycy w fotografii Anny Chojnackiej i Arkadiusza Ławrywianiec

„Wśród bajek i mitów – skąd wiemy o Śląsku” – wykład Dariusza Zalegi

Fenicki układ

Fenicki układ

Rodzina w kinie: Królestwo Kensuke + warsztaty botaniczne

Gaucho Gaucho

Teksańska masakra piłą mechaniczną

Fenicki układ

Wszystkie odcienie światła

Punkty zwrotne

Gaucho Gaucho

Punkty zwrotne

Gaucho Gaucho

Wszystkie odcienie światła

Punkty zwrotne

Ty [Romantyka]

Gaucho Gaucho

Teksańska masakra piłą mechaniczną

Fenicki układ

Spirited Away: W krainie bogów (dubbing)

Gaucho Gaucho

Wszystkie odcienie światła

Fenicki układ

Podniebna poczta Kiki

Punkty zwrotne

Mizerykordia

Szkarłatny pilot + prelekcja

Felek i Tola ratują las

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Gaucho Gaucho

Teksańska masakra piłą mechaniczną

Felek i Tola ratują las

Rodzina w kinie: Narzeczona dla kota + prelekcja

Gaucho Gaucho

Punkty zwrotne

Fenicki układ

Księżniczka Mononoke (dubbing)

Punkty zwrotne

Gaucho Gaucho

Mizerykordia

Wiosna Juliette

Laputa – podniebny zamek

Teksańska masakra piłą mechaniczną

Dalajlama. Przez mądrość do szczęścia

Gaucho Gaucho

Punkty zwrotne

Flow

Ty [Romantyka]

Wiosna Juliette

Punkty zwrotne

Gaucho Gaucho

Podniebna poczta Kiki

Wiosna Juliette

Gaucho Gaucho

Magia Podlasia. Szeptuchy

Nausicaä z Doliny Wiatru

Ponyo

Rodzina w kinie: Tajemniczy świat Arrietty + prelekcja

Magia Podlasia. Szeptuchy

MODOTEKA: MODA I TELEDYSK – spotkanie drugie.

Rodzina w kinie: Niesamowite przygody skarpetek

Magia Podlasia. Szeptuchy

Rodzina w kinie: Felek i Tola ratują las + język hiszpański

Rodzina w kinie: Dzielna banda i tajemnica zaginionego wujka + język hiszpański

Rodzina w kinie: Felek i Tola ratują las

Gaucho Gaucho

PRZEDPREMIERA: Follemente. W tym szaleństwie jest metoda

Madame Butterfly [sezon 2025]

Przed wschodem słońca. Pokaz plenerowy na 60. urodziny Kina Kosmos!

Gaucho Gaucho

Filmowe popołudnie dla dzieci: pojedynki

Księżniczka Mononoke + prelekcja

Fenicki układ

Gaucho Gaucho

Mój sąsiad Totoro

Tribute to David Lynch: Dumbland + portret reżysera

Fenicki układ

Fenicki układ